Opublikowano właśnie uzasadnienie ważnej i korzystnej dla kredytobiorców uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.02.2021 r. w sprawie kredytów frankowych (III CZP 11/20). Można je znaleźć tu:
Wynika z niej między innymi, że:
- Przy stwierdzeniu nieważności umowy kredytu powstają dwa niezależne, równoległe zobowiązania – zobowiązanie kredytobiorcy do zwrotu udzielonego kapitału oraz zobowiązanie banku do zwrotu spłaconych rat.
- Sąd nie może dokonać automatycznej kompensaty wzajemnych świadczeń stron. Nie ma do tego podstawy prawnej.
- Spłata rat z nieważnej umowy kredytu nie może być potraktowana, jako zwrot kapitału udzielonego na podstawie nieważnej umowy kredytowej. Dlatego pomimo istnienia zobowiązania kredytobiorcy do zwrotu kapitału na rzecz banku, należy mu się od banku zwrot rat.
- Teoria salda nie znajduje oparcia w przepisach, natomiast prawo cywilne zawiera inne instrumenty, które umożliwiają uproszczenie rozliczeń stron. Są to jednak instrumenty wymagające podjęcia przez bank określonych działań.
- Roszczenie banku o zwrot udzielonego kapitału może przedawnić się wcześniej, niż roszczenie kredytobiorcy o zwrot spłaconych rat. Nie uzasadnia to jednak stosowania teorii salda.
- Nie można uznać, że spłata rat na podstawie nieważnej umowy kredytu czyni zadość zasadom współżycia społecznego, a więc kredytobiorca nie może żądać ich zwrotu. Wyjątek ten jest zastrzeżony tylko do świadczeń typu alimentacyjnego czy też ze stosunku pracy i nie dotyczy stosunku kredytobiorca-bank.
Jest to zdecydowanie kolejny ważny krok w kierunku prawidłowego stosowania prawa konsumenckiego.